Addendum op Contra Kant van Emanuel Rutten

Het boek Contra Kant van Emanuel Rutten heeft een addendum gekregen. In Contra Kant ontwikkelt Rutten zijn wereld-voor-ons kennisleer. Het is een bewerking van zijn thesis uit 2009. Een thesis die hij aan de Vrije Universiteit te Amsterdam schreef en de basis vormt voor veel van zijn latere werk.

Rutten heeft sinds die tijd verschillende gedachten over zijn kennisleer opgetekend. Deze zijn in 2013 door hem gebundeld in wat hij aanduidt als addendum op zijn thesis. Het vormt een intrigerende aanvulling op Contra Kant.

Wie meer wil weten over Ruttens kennisleer en over de context waarin deze ontstond wordt aangeraden het eens te bekijken. In het addendum gaat hij kernachtig in op zijn wereld-voor-ons kenleer en op de rol die het speelt in zijn denken. Het laat zo zien wat hem bewoog bij het uitwerken ervan en hoe het past bij andere delen van zijn werk.

Bekijk het addendum bij uitgever KokBoekencentrum waar enkele passages uit het addendum ook mooi zijn uitgelicht.

Emanuel Rutten in debat met Herman Philipse: zonder God geen misdaad?

Emanuel Rutten was in Twente om te debatteren over moraliteit in relatie tot God.

De vraag rijst: kan moraal alleen bestaan door een God of is moraal het resultaat van menselijke inzichten? In dit Veritas-forum gaan dr. ir. Emanuel Rutten – filosoof (Centrum Èthos), wiskundige en christen – en prof. dr. mr. Herman Philipse – hoogleraar filosofie (Universiteit Utrecht) en atheïst – met elkaar in debat over dit vraagstuk.

Studium Generale: Veritas Forum/ Zonder God geen misdaad?

Contra Kant: interview met Emanuel Rutten

Afgelopen weekend verscheen ‘Contra Kant‘, het nieuwe boek van filosoof Emanuel Rutten. Trouw sprak met Emanuel over zijn nieuwe definitie van kennis door radicaler te denken dan de beroemde filosoof Kant. Lees het interview hier.

Beeld Patrick Post

Nieuw boek Emanuel Rutten

In februari 2020 komt het nieuwe boek ‘Contra Kant: herwonnen ruimte voor transcendentie’ van filosoof Emanuel Rutten uit.

Ruim tweehonderd jaar geleden ontwikkelde de filosoof Kant een kennisleer op grond waarvan kennis over het transcendente onmogelijk is. Wij zouden alleen iets kunnen weten over wat in de zintuiglijke aanschouwing gegeven is. Sindsdien leven we welhaast in een post-Kantiaanse wereld. Kants kennisleer legde mede de basis voor het algemeen geaccepteerd raken van een positivistisch wereldbeeld. Filosoof Emanuel Rutten laat in dit boek zien dat Kant ernaast zat. Het betreft een van de vroegere teksten van de Amsterdamse filosoof. Volgens Rutten blijft Kant onterecht vasthouden aan het empiristische idee dat de mens niets kan weten over datgene wat niet in de zintuiglijke ervaring gegeven is. Rutten ontwikkkelt een allesomvattende alternatieve kennisleer op grond waarvan kennis over het transcendente voor ons weer mogelijk wordt. Zo wordt in onze tijd opnieuw ruimte gemaakt voor kennisclaims over God. Het is precies deze oorspronkelijke inclusieve ‘wereld voor ons’ kennisleer die aan de basis staat van veel van zijn latere wijsgerige werk.

U kunt het boek hier alvast reserveren.

Emanuel Rutten te gast bij het Filosofisch Café

Op maandag 20 januari 2020 presenteert Emanuel Rutten bij het Filosofisch Café te Zwolle zijn semantisch argument. Over de lezing:

In zijn traktaat Over de kosmos verklaart Aristoteles dat de natuur een voorliefde heeft voor tegendelen of opposities. En Cicero stelt in zijn De Oratore dat volgens Epicurus de natuur zo in elkaar zit dat alles zijn tegendeel heeft. Dit noemde Epicurus volgens hem isonomia. Nu komen we inderdaad overal in de natuur tegendelen tegen. Er is geen licht zonder donker, geen warmte zonder koude, geen liefde zonder haat, geen zwart zonder wit, enzovoort. De lijst van opposities in de wereld lijkt welhaast eindeloos.

Maar waarom is dit zo? Waarom houdt de natuur van tegendelen? Tijdens deze bijeenkomst presenteert filosoof Emanuel Rutten een verrassend strikt filosofisch argument voor de stelling dat er geen universele eigenschappen bestaan. Voor iedere eigenschap is er altijd wel een object te vinden die die eigenschap niet bezit. Kortom, geen enkele uitspraak van de vorm “Alles is X” is waar. De werkelijkheid is radicaal pluriform oftewel rijkgeschakeerd en daarom zien wij overal contrasten. Zo beantwoordt Rutten de vraag waar die voorliefde vandaan komt.

Voor zijn argument combineert hij op geheel vernieuwende wijze twee filosofische disciplines die normaal gesproken elkaar (relatief) ongemoeid laten, namelijk de metafysica en de taalfilosofie. Op het eerste gezicht lijkt Ruttens conclusie dat er geen universele eigenschappen bestaan niet heel erg opzienbarend. So what? zult u misschien denken. Rutten zal echter laten zien dat niets minder waar is. Zijn argument heeft, indien succesvol, buitengewoon verstrekkende consequenties. Om alvast een klein tipje van de sluier op te lichten: Als er inderdaad geen universele eigenschappen bestaan, dan is bijvoorbeeld de eigenschap “materieel zijn” niet universeel. Maar dan moeten er immateriele oftewel onstoffelijke objecten in de wereld zijn. Materialisme als wereldbeeld faalt dan. En zo zijn er nog veel meer “ismen” die omvallen.

Tijdens deze bijeenkomst zal filosoof Emanuel Rutten zijn argument  – door hem het semantisch argument genoemd – en de belangrijkste gevolgen ervan uiteenzetten. Specifieke voorkennis van metafysica en taalfilosofie is niet vereist, zo werd ons beloofd. U bent van harte welkom!

Voor meer informatie bekijkt u deze pagina.

Emanuel Rutten in gesprek met David Boogerd

In episode 6 van De Ongelofelijke Podcast gaat David Boogerd met Emanuel Rutten in gesprek over zijn vondst en de uitwerkingen van zijn Godsargument. Tijdens dit gesprek beschrijft Rutten hoe de ‘redelijke’ natuurwetenschappen – die vaak ageren tegen het bestaan van God – niet altijd zo redelijk zijn als zij doen overkomen. Sterker nog, er zijn volgens Rutten argumenten te bedenken waarmee het bestaan van God op een redelijke wijze valt af te leiden. Met behulp van het rationele gereedschap van de natuurwetenschappen zijn in de loop der geschiedenis zelfs steeds scherpere rationele bewijzen voor het bestaan van God geformuleerd, aldus Rutten. Eén van de redelijke argumenten om tot het bestaan van God te komen is bijvoorbeeld het ‘fine-tuning’ argument; de kans dat alle materie in ons universum zich precies in deze vorm en op deze manier zou manifesteren,zodat er überhaupt leven mogelijk zou zijn, is vrijwel nihil. Zo lijkt zich in het debat omtrent het bestaan van God een merkwaardige ironie voor te doen: hoe sterker men in de wetenschap redelijke argumenten inzet om het bestaan van God te ontkennen, des te sterker wordt het redelijke gereedschap om het bestaan van God te beargumenteren.

De volledige podcast is hier te beluisteren.

Emanuel Rutten bij de Rotterdamse Nacht van de filosofie

Nacht van de filosofie | Emanuel Rutten | 17 december | Op 29 maart volgend jaar is Emanuel Rutten te gast bij de Nacht van de filosofie in Rotterdam. In zijn verhaal ‘De filosofie van het avontuur’ gaat Rutten in op hoe in vroeger tijden tegen het avontuur van ridders en andere helden werd aangekeken en hij vergelijkt dit met onze huidige omgang met Vrouwe Aventura. Andere namen die bevestigd zijn voor de Rotterdamse Nacht van de filosofie zijn onder andere Tim Fransen en Awee Prins.

Kijk hier voor meer informatie en om een kaartje aan te schaffen.

Masterclass Avontuur door Emanuel Rutten

Hoeveel verlang jij naar een avontuurlijk leven? Zou het vol belevenissen moeten zijn? Het avontuur is immers ook grillig en toevallig, wat is precies de rol van toeval en noodzaak en voorzienigheid? Onze Emanuel Rutten neemt je mee in de vraag naar hoe we in onze moderne samenleving omgaan met Vrouwe Aventura.

Datum: dinsdag 11 december
Tijd: 20.00 – 22.00 uur
Locatie: De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2 te Amsterdam
Kosten: gratis (pay as you like)

Brief Emanuel Rutten aan Matthijs van Nieuwkerk

Evangelische Omroep | Emanuel Rutten | 22 oktober | Op de website van de EO is een brief van Emanuel Rutten aan Matthijs van Nieuwkerk gepubliceerd. De presentator van De Wereld Draait Door had het de afgelopen week met zijn gasten meermaals over (het al dan niet bestaan van) God. In het stuk doet Rutten een poging om de geloofsvragen van Van Nieuwkerk te beantwoorden. Zo zou de oerknal helemaal niet haaks staan op geloof in God, maar zijn deze twee juist goed met elkaar te verzoenen.

Lees het volledige artikel hier terug.

Nieuw Godsargument Emanuel Rutten op basis van Plato’s ‘De Sofist’

Geloof & wetenschap | Emanuel Rutten | 16 augustus | In 2012 formuleerde Emanuel Rutten een opzienbarend nieuw argument voor het bestaan van God, het modaal-epistemisch argument. Dat deed veel stof opwaaien en leidde tot levendige discussies. Afgelopen zomer, tijdens een vakantieweek in Frankrijk, inspireerde De Sofist van Plato hem tot nóg een nieuw Godsargument.

In De Sofist behandelt Plato het probleem van negatie en tracht hij negaties zodanig te interpreteren dat de klassieke leerstellingen van Parmenides over zijn en niet-zijn niet geschonden worden. Plato’s analyse inspireerde Emanuel Rutten tot een Godsargument. De kern is dat we een interessant argument voor het bestaan van God krijgen als we in de lijn van Parmenides uitgaan van een laagdrempelig zijnsbegrip volgens welke alles wat niet onmogelijk is ofwel potentieel bestaat (zoals eenhoorns) ofwel actueel bestaat (zoals jij en ik). Het argument laat dan zien dat de aanname dat God potentieel bestaat tot een tegenspraak leidt. Ervan uitgaande dat het bestaan van God niet onmogelijk is, volgt dan dat God actueel bestaat.

Lees het volledige stuk van Emanuel Rutten hier.